Erken emekli olabilir miyim? Kaç gün doğum borçlanması yapabilirim? Askerlikte geçen sürelerimin tamamını borçlanabilir miyim? Yurtdışında çalıştığım süreler Türkiye’de emekli olmam için geçerli mi? Bu sorular gibi bütün sigortalı çalışanları yakından ilgilendiren erken emeklilik hakkındaki birçok sorunun cevabını bu yazı ile öğrenebilirsiniz.
ERKEN EMEKLİLİK NEDİR?
Erken Emeklilik: Erken emekli olabilir miyim? Düşüncesi bütün çalışanlar tarafından merak edilen bir sorudur. Çalışanların iş hayatına başladığı ilk günden itibaren aklında beliren erken emeklilik kavramı sigortalıların emeklilik haklarına daha kısa sürede kavuşmalarını sağlayan uygulamalar bütününe erken emeklilik denir.
ERKEN EMEKLİLİĞE KATKISI BULUNAN 19 KOLAY YOL!
DOĞUM BORÇLANMASI İLE ERKEN EMEKLİLİK
Sosyal güvenlik reformu ile kadın çalışanlar sigortalı olarak çalışılmaya başlanılan tarihten itibaren üç defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla borçlanılacak sürelerde uzun vadeli sigorta kolları açısından sigortalı sayılmaması ve çocuğunun yaşaması şartlarıyla talepte bulunulan sürelere ilişkin doğum borçlanmasından yararlanabilirler. Doğum borçlanması ile kişiler en fazla doğum başına 720 gün toplamda 2160 günü geçemez.
Doğum Borçlanmasından Kimler Yararlanabilir?
doğum borçlanmasından yararlanabilir.
Doğum Borçlanmasının Şartları
Kadınların sigortalı olarak çalışmakta oldukları süreler içerisinde doğum nedeniyle işten ayrılanların doğumdan sonra adlarına prim ödenmemiş olması ve doğan çocuğun yaşaması ortak şart olup sigortalı olarak çalışmakta oldukları sigortalılık kapsamına göre ise farklı şartlar mevcuttur. Doğum borçlanmasından faydalanabilmek için;
Evlat Edinmiş Kadınlar da Doğum Borçlanmasından Faydalanabilir
Kadın sigortalının iki yaşını doldurmamış bir çocuğu evlat edinmesi durumunda evlat edinilen çocuk/çocuklar (en fazla 3 çocuk) için doğum borçlanması yapabilirler. Bunun yanı sıra çocuğunu evlatlık veren kadın da doğum borçlanmasından yararlanabilir.
Evlat Edinen ve Veren Kadınlar İçin Doğum Borçlanmasının Hesaplaması
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığından alınan sözleşmenin onay tarihi esas olacak şekilde evlat edinen için borçlandırma işlemi yapılır. Evlat edinilen çocuğun doğum tarihi esas alınarak 2 yıllık borçlandırma süresi hesaplanır ve bu süre aşılmaz. Çocuğunu evlatlık veren kadın da doğum yaptığı tarih ile evlatlık verdiği tarih arasındaki süreyi 2 yılı aşmamak koşuluyla borçlanabilir.
Örneğin; 01.01.2004 yılında doğum yapan ve 01.02.2004 tarihinde çocuğunu evlat veren kadın, 01.01.2004-01.02.2004 arasındaki süre kadar, evlatlık alan kadın ise 01.02.2004-01.01.2006 tarihleri arasındaki süreyi borçlanabilir.
Doğum Borçlanması İçin Gerekli Belgeler
Doğum borçlanması için talepte bulunan kadın sigortalının bağlı olarak çalışmakta olduğu işverenin belge istemeksizin Sosyal Güvenlik Kurumu hizmet kayıtlarından tespiti yapılarak işlemleri yerine getirilecektir.
Doğum Borçlanması İçin Nereye Başvurabilirim?
İlk defa SGK’lı (4/a) kapsamında çalışan sigortalı kadınlar veya hak sahipleri, Bağ-kur’lu (4/b) kapsamında kendi nam ve hesabına çalışan kadınlar veya hak sahipleri, sigortalının en son çalışmasının geçtiği sosyal güvenlik il müdürlüğüne başvurarak doğum borçlanması başvurusunda bulunabilirler.
SGK’lı (4/a) ve Bağ-kur’lu (4/b) olanlar E-devlet üzerinden de başvuru yapabilir.
Doğum borçlanması talebinde bulunan SGK’lı (4/a) ve Bağ-kur’lu kadın çalışanların e-devlet şifresi bulunmaları halinde ayrıca E-Devlet sistemi üzerinden başvuruda bulunma hakları da mevcuttur.
doğum borçlanması başvurusunda bulunabilirler.
Memurlar İçin Başvuru Yöntemi Farklı
Kamu kurumlarında (4/c) kapsamında çalışan memurlar veya eski kamu görevlileri sigortalıları ya da hak sahipleri “SGK Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığı Mithatpaşa Caddesi No:7 Sıhhıye/ANKARA” adresine borçlanma talep dilekçesiyle başvuruda bulunarak doğum borçlanması yapabileceklerdir.
ASKERLİK BORÇLANMASI İLE ERKEN EMEKLİLİK
Her erkek Türk vatandaşı için vatani görevi olan askerliğin, sigortalıların çalışamadıkları süre göz önüne alınarak sosyal güvenlik hakları açısından bu süreleri istenilmesi halinde borçlanılabilme hakları mevcuttur.
Askerlik Borçlanmasından Kimler Yararlanabilir?
Askerlik borçlanmasından yararlanmak isteyenler, askerlik hizmetlerini er veya erbaş olarak yerine getirmiş oldukları süreyi gösteren belge veya yedek subay olarak askerlik görevini yerine getirenlerin yedek subay okulu sürelerini gösteren belge ile SGK’ya müracaat etmeleri gerekmektedir.
Ölen kişinin ölüm aylığından faydalanmak isteyen hak sahipleri de borçlanma amaçlı olarak SGK’ya başvurabilirler. Merhum kişinin ölmüş olduğu sırada sigortalı olarak çalışma zorunluluğu bulunmamaktadır.
Türk vatandaşlığına sonrada geçen ve 22 yaşından dolduranlar geldikleri ülkedeki askerlik süresini gösteren belgeyi sunarak eğer böyle bir belge yok ise ya da Türkiye’de ki emsallerini yaptığı askerlik süresinden fazla emsalleri kadar süreyi borçlanabilirler.
Askerlik Borçlanmasının Süreci
Kişiler askerlik borçlanmasına ilişkin başvurmuş oldukları zaman ki veya geçmişte son yaptığı işte ki sigorta kapsamı dâhilinde (4/a, 4/b, 4/c) sigortalı olarak değerlendirilir. Kişi eğer isteğe bağlı olarak sigortalı ise 4/b kapsamında değerlendirilecektir.
Kişiler askerlik hizmetini ifa ettiklerine dair belgeyi SGK’ya sunduktan sonra 1 ay içerisinde ödenmesi gerekmekte olup, 1 ay içinde ödenmemesi halinde borçlanmadan faydalanılamaz fakat tekrar başvurma hakkı mevcuttur.
Askerlik Borçlanmasının Erken Emekliliğe Katkısı
Askerlik borçlanmasından faydalanmak isteyen kişilerin askerlik hizmeti sigortaya giriş tarihlerinden önce ise bu süreleri borçlanarak sigorta başlangıç tarihlerini geriye doğru çekebilirler.
Askerlik Borçlanması için Nereye Başvurabilirim?
Er veya erbaş olarak silâhaltında veya yedek subay okulunda geçen askerlik sürelerini sigortalının kendisi borçlanabileceği gibi, ölümü durumunda hak sahipleri de borçlanabilmektedir.
Buna göre ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü, Sosyal Güvenlik Merkezi veya internet ortamından temin edeceğiniz Askerlik Borçlanma Belgesini, bağlı bulunduğunuz askerlik şubesinden tasdik ettirmeniz gereklidir.
İlgili belgeyi dosyanızın bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezi’ne vermeniz ve hesaplanan tutarı ödemeniz halinde gerekli işlemler yapılacaktır.
E-Devlet Üzerinden Başvuru Yapmak Mümkün
Askerlik borçlanması talebinde bulunan çalışanların e-devlet şifresi bulunmaları halinde ayrıca https://www.turkiye.gov.tr/sosyal-guvenlik-4a-askerlik-borclanmasi-basvurusu üzerinden başvuruda bulunma hakları da mevcuttur.
YURTDIŞI BORÇLANMASI İLE ERKEN EMEKLİLİK
Çalışanlar açısından sosyal güvenlik mevzuatı kapsamında belirlenen şartların yerine getirilmesi dâhilinde emekli olma hakları mevcuttur. Aynı şekilde yurtdışında bulunan ve çalışma hayatını büyük bir oranda yurtdışında geçiren Türk Vatandaşlarının belirli şartları yerine getirmesi halinde emekli olma şansı tanınmıştır.
Kimler Yurt Dışı Borçlanmasından Faydalanabilir?
Borçlanılacak sürelerde kişilerin Türkiye’de herhangi bir kurumda sigortalı olmamaları şartıyla; Türk vatandaşı ve Türk vatandaşı olarak doğan fakat sonrasında vatandaşlıktan ayrılan kişilerin 18 yaşını doldurduktan sonra Türk vatandaşı olarak yurtdışında geçen ve belgelendirilen hizmet süreleri ve bu sürelere arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen süreler yurt dışı borçlanması kapsamında değerlendirilmektedir.
Yurt Dışı Borçlanmasının Erken Emekliliğe Katkısı Var Mıdır?
Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce sözleşme yapılmış olan ülkenin sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki kişilerin ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir.
Buna göre Türkiye ile arasında özel hüküm bulunan bir ülkede çalışmakta olan kişinin Türkiye’de işe giriş tarihi 01.01.2013’tir. Kişinin Türkiye ile arasında özel hüküm bulunan ülkedeki işe başlangıç tarihi ise 01.01.1989’dur. Kişinin işe giriş tarihi 01.01.1989 tarihi olarak kabul edilecek olup emeklilik şartları bu tarihe göre belirlenecek olup aylık bağlanacak tarih bu tarihe göre tespit edilecektir.
Buna karşın Türkiye ile arasında özel hüküm bulunmayan bir ülkede çalışmakta olan kişinin Türkiye’de işe giriş tarihi 01.01.2014’tür. Kişinin Türkiye ile arasında özel hüküm bulunmayan ülkedeki işe başlangıç tarihi ise 01.01.1990’dır. Kişinin bu ülkede 01.01.1990-01.01.2000 tarihi arasında çalışmış olup 3600 gün borçlanmıştır. Fakat Türkiye ile arasında özel hüküm olmayan ülkedeki işe giriş tarih dikkate alınmayacak olup Türkiye’deki işe giriş tarihi olan 01.01.2014’ten 3600 gün geriye gidilerek emeklilik şartları belirlenecektir.
İlk İşe Giriş Tarihi Türkiye’de Başlangıç Olarak Kabul Edilen Ülkeler
Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bosna Hersek, Çek Cumhuriyeti, Fransa, KKTC, Lüksemburg, Kore Cumhuriyeti, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İsviçre, Kanada, Kebek, Makedonya, Slovakya
Yurt Dışı Borçlanmasında Günlük Asgari ve Azami Tutar
Yurt dışı borçlanmasında borçlanılacak tutar prime esas asgari ve azamî günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın % 32’sidir. Yani borçlanması yapılacak miktar günlük asgari ücret ile günlük asgari ücretin 7,5 katına kadar olan tutarın % 32’si ile borçlanılacak gün sayısının çarpımı kadardır.
Yurt Dışı Borçlanmasında İzlenecek Yol
Yurtdışı borçlanmasından faydalanabilmek için, öncelikle yurtdışı borçlanmasından yararlanabilme şartlarının taşıyor olmak gerekmektedir. Sonrasında kişinin;
Gerekmektedir.
KISMİ SÜRELİ ÇALIŞANLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK
İş kanuna göre kısmi süreli olarak çalıştırılan sigortalıların ay içerisindeki çalışma zamanlarını 30 güne tamamlama hakları mevcuttur. Bu nedenle borçlanılan günler emeklilik prim günü açısından değerlendirilmekte ve ilgili kişilerin erken emekli olabilme hakları doğmaktadır.
Kısmi Süreli Çalışmalarını Borçlanabilecek Sigortalılar
Kısmi süreli çalışmalarını borçlanabilecek sigortalılar 25.02.2011 tarihinden itibaren İş Kanuna göre kısmi süreli ya da çağrı üzerine iş sözleşmesi ile çalışan ve kısmi süreli olarak çalıştıkları aylara ait eksik gün nedeni işverence 06-“Kısmi İstihdam”, 07-“Puantaj” ve 17-“Ev hizmetlerinde 30 günden eksik çalışma” koduyla bildirilenler eksik kalan günlerini borçlanabilecektir.
Kısmi Süreli Çalışmalarda Borçlanma Tutarı
Kısmi sürelere ilişkin borçlanma tutarı prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında olmak üzere belirlenecek günlük kazancın % 32’sidir. Fakat kısmi süreli çalışan sigortalıların borçlanılacak sürelere ilişkin genel sağlık sigortası primlerinin ödenmiş olması durumunda, genel sağlık sigortası primi ödenmiş bu sürelere ilişkin borçlanma tutarı %20’dir.
ENGELLİ ÇOCUĞU BULUNAN KADINLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK [(4/a),(4/b),(4/c)]
SGK (4/a), Bağ-Kur (4/b), Memur(4/c) statüsünde başka birinin sürekli bakımına ihtiyaç duyan engelli çocuğu bulunan kadın çalışanların 01.10.2008’den sonra geçen prim ödeme gün sayılarının 1/4’ü prim gün ödeme sayılarının toplamına eklenir, eklenen süre yaş hadlerinden indirilir.
Başka birinin bakımına ihtiyaç duyan engelli çocuğu bulunanlar bunu SGK tarafından kabul gören bir sağlık kurulu raporu ile belgelendirir.
Engeli bulunun çocuğun vefatı yâda bakıma muhtaçlığın ortadan kalkması halinde ölüm tarihine yâda bakıma ihtiyaç duyulan halin ortadan kalktığını gösteren sağlık kurulu raporu tarihine kadar geçen hizmet süresinin 1/4’ü prim ödeme gün sayısına eklenir ve eklenen süre yaş hadlerinden indirilir.
ENGELİ BULUNAN ÇALIŞANLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK [(4/a),(4/b),(4/c)]
SGK (4/a) statüsünde engelli çalışanlar için erken emeklilik şartları aşağıdaki tablodaki gibidir;
İşe Başlama Tarihi | Kayıp Oranı | ||
% 60 ve üzeri | %50-59 | %40-49 | |
01.10.2008-31.12.2008 | 15 yıl, 3700 gün | 16 yıl, 3700 gün | 18 yıl, 4100 gün |
01.01.2009-31.12.2009 | 15 yıl, 3800 gün | 16 yıl, 3800 gün | 18 yıl, 4200 gün |
01.01.2010-31.12.2010 | 15 yıl, 3900 gün | 16 yıl, 3900 gün | 18 yıl, 4300 gün |
01.01.2011-31.12.2011 | 15 yıl, 3960 gün | 16 yıl, 4000 gün | 18 yıl, 4400 gün |
01.01.2012-31.12.2012 | 15 yıl, 3960 gün | 16 yıl, 4100 gün | 18 yıl, 4500 gün |
01.01.2013-31.12.2013 | 15 yıl, 3960 gün | 16 yıl, 4200 gün | 18 yıl, 4600 gün |
01.01.2014-31.12.2014 | 15 yıl, 3960 gün | 16 yıl, 4300 gün | 18 yıl, 4680 gün |
01.01.2015’den sonra | 15 yıl, 3960 gün | 16 yıl, 4320 gün | 18 yıl, 4680 gün |
Bağ-Kur (4/b) statüsünde engelli çalışanlar için erken emeklilik şartları aşağıdaki tablodaki gibidir;
İşe Başlama Tarihi | Kayıp Oranı | ||
% 60 ve üzeri | %50-59 | %40-49 | |
01.10.2008’den sonra | 15 yıl, 3960 gün | 16 yıl, 4320 gün | 18 yıl, 4680 gün |
Memur(4/c) statüsünde engelli çalışanlar için erken emeklilik şartları aşağıdaki tablodaki gibidir;
Engeli Bulunan Memurlar | Kayıp Oranı | Emekliliğe Hak Kazanma |
Engelli Kadrosu İle Memur Olanlar | % 40 ve üzeri | 15 yıl, 5400 gün |
Memur Olmadan Raporu Bulunanlar | % 40 ve üzeri | 15 yıl, 5400 gün |
Memur Olmadan Önce %40 ve Üzeri Engeli Olanlar | % 40 ve üzeri | 15 yıl, 5400 gün |
% 40 Üzerinde Doğuştan Engeli Bulunlar | % 40 ve üzeri | 15 yıl, 5400 gün |
Sonradan Engelli Olan Memurlar | %40 – %49 | 6480 gün |
Sonradan Engelli Olan Memurlar | %50 – %59 | 5760 gün |
ERKEN YAŞLANANLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK [(4/A)]
Çalışma koşulları ya da çevresel faktörlerin etkisi ile bir kişinin erken yaşlandığını SGK tarafından kabul gören bir sağlık kurulu raporu ile belgelemesi durumunda diğer çalışanlara nazaran erken olma imkânı mevcuttur. Erken yaşlılığa bağlı emekli olabilmek için sigortalı başlangıç tarihine göre en az birinin sağlanması ile mümkündür.
Sigorta Tarihi 01.10.2008 öncesi | Sigorta Tarihi 01.10.2008 sonrası |
50 yaş ve 5000 prim günü | 55 yaşını doldurmak ve en az 5400 prim günü |
50 yaşını doldurmak şartıyla 3600 prim günü ve 15 yıllık sigorta süresi |
ERKEN YAŞLANANLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK [(4/B),(4/C)]
Çalışma koşulları ya da çevresel faktörlerin etkisi ile bir kişinin erken yaşlandığını Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından kabul gören bir sağlık kurulu raporu ile belgelenmesi durumunda diğer çalışanlara nazaran erken olma imkânı mevcuttur. Erken yaşlanma suretiyle emeklilik şartı için kadın-erkek ayrımı bulunmamaktadır. Erken yaşlananlar için 55 yaşını doldurmak ve en az 5400 prim gününü tamamlamak şarttır.
MADENLERDE ÇALIŞANLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK [(4/A)]
Madenci olarak çalışanların iş şartları, diğer sektörlere göre daha fazla risk taşıması nedeniyle emeklilik hakları diğer SGK’lılara (4/a) oranla iyileştirilmiştir. Maden de çalışanların emekliliğe hak kazanmaları işe başlangıç tarihlerine göre değişmekte olup 01.10.2008 tarihinden önce ve sonra başlayanlar için ayrı şartlar mevcuttur. Detaylı bilgi aşağıdaki tabloda mevcuttur;
İşe Başlama Tarihi | Çalışmanın | Emeklilik İçin Gereken Şartlar | ||||
Niteliği | Sigortalılık süresi | Gün Sayısı | Yaş | Sigortalılık süresi | Gün Sayısı | |
08.09.1999 öncesi | Sürekli veya Münavebeli | 1800 | 50 | — | 5000 | |
1800 | 50 | 15 | 3600 | |||
09.09.1999-30.09.2008 | Sürekli veya Münavebeli | 1800 | 50 | — | 7000 | |
1800 | 50 | 25 | 4500 | |||
01.10.2008 öncesi | Sürekli | 25 | 5000 | 20 | 5000 | |
Münavebeli | 20 | 4000 | 25 | 4000 | ||
01.10.2008 sonrası | Sürekli veya Münavebeli | 50 | 20 | 7200 |
AĞIR VE YIPRATICI İŞTE ÇALIŞANLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK [(4/A)]
Ağır ve yıpratıcı işte çalışma mevzuatı 01.10.2008 itibariyle düzenlenmiş çalışanlara ilave sigortalılık süresi yerine ilave prim günü kazandırmaktadır. İlave prim günü çalışanlara her yıl çalışma sürelerine ilave olarak 60,90 ve 180 gün olarak eklenmektedir. Aşağıdaki tabloda ağır ve yıpratıcı iş olarak kabul edilen işlere göre yıllık eklenecek ilave gün sayısı gösterilmiştir;
Kapsamda değerlendirilen İş ve İşyerleri | Yıllık Prime Eklenecek Gün Sayısı |
Kurşun ve arsenik işleri | 60 |
* (Kurşun izabe fırınlarının teksif odalarında biriken kuru tozları kaldırma işlerinde çalışanlar) | 90 |
Cam fabrika ve atölyeleri | 90 |
Civa üretim işleri ve sanayi | 90 |
Çimento fabrikaları | 60 |
Kok fabrikalarıyla termik santralleri | 60 |
Alüminyum fabrikaları | 60 |
Demir çelik fabrikaları | 90 |
Döküm fabrikaları | 60 |
Asit üretimi yapan fabrika ve atölyeler | 90 |
Yer altı işleri | 180 |
Radyoaktif ve radyoiyoizan maddelerde yapılan işler | 90 |
Su altında veya su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işler | 90 |
Basın ve Gazetecilik Mesleğinde Uğraşanlar ** (Basın kartı yönetmeliğine göre basın kartına sahip olmak) | 90 |
Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu basın kartı sahibi olmak *** (Basın Kartı Yönetmeliğine göre Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunda haber hizmetinde fiilen çalışanlar) | 90 |
Sağlık Personelleri | 60 |
YIPRANMALI ÇALIŞAN MEMURLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK [(4/C)]
01.10.2008 tarihinden itibariyle yıpranmalı işlerde çalışan kamu görevlileri ve prime eklenecek gün sayısı aşağıdaki şekildedir;
Kapsamda değerlendirilen İş ve İşyerleri | Yıllık Prime Eklenecek Gün Sayısı |
Asker, Polis, MİT | 90 |
Dalgıç | 180 |
Madenci | 180 |
Radyasyon Ortamı | 180 |
İtfaiye ve yangın söndürme İşleri | 60 |
Sağlık Personelleri | 60 |
Ceza ve İnfaz kurumlarında Çalışanlar | 90 |
01.10.2008 tarihinden sonra yıpranmalı işler kapsamında çıkarılan meslekler aşağıdaki şekildedir;
Kapsamda değerlendirilen İş ve İşyerleri | Yıllık Prime Eklenecek Gün Sayısı |
Lokomotif Makinist ve Ateşçileri | 180 |
Atölye, Fabrika, Havuz ve Depolarda Kanunda Belirtilen İşlerde Görev Yapanlar | 180 |
Gemi Ateşçi, Kömürcü | 180 |
Devlet Tiyatrosu Sanatçısı | 180 |
Zirai Mücadele – Karantina | 60 |
TRT-Haber İşleri | 180 |
Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası | 180 |
Basın Müşaviri | 180 |
MEMURLARIN AYLIKSIZ GEÇEN SÜRELERİ İLE ERKEN EMEKLİLİK [(4/C)]
Personel mevzuatına göre memurların bazı hallerde aylıksız izinli olarak geçirdikleri süreleri borçlanma hakları mevcuttur.
Memurların Aylıksız İzin Sürelerini Borçlanabileceği Haller
Aylıksız izin süresi kullanabilir.
Memurların Aylıksız İzin Borçlanmasında Tutar
Memuriyete 15.10.2008 tarihi öncesinde başlayan ve aylıksız izin sürelerini borçlanma yapmak isteyen memurların başvuru tarihindeki öğrenim durumları itibariyle göreve giriş derecesi dikkate alınmak suretiyle borçlanma işleminin yapılacağı tarihteki memur maaş katsayısına göre borç tutarı tespit edilmektedir.
15.10.2008 tarihi ve sonrasında memur olanların borçlanacakları tutar, prime esas asgari ve azamî günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın % 32’sidir.
AVUKATLARA ERKEN EMEKLİLİK
Avukatlık stajının ilk 6 ayını mahkemelerde sonraki 6 ayını avukatların yanında sigortasız olarak yapan avukatların toplamda 1 yıla kadar bu süreleri borçlanma hakları mevcuttur. Barodan staj sürelerin gösteren onaylı belge ve resmi dilekçe ile bulundukları ildeki Sosyal Güvenlik Kurumu il Müdürlüğüne başvurmaları gereklidir.
DOKTORLARA ERKEN EMEKLİLİK
Doktorların tıpta uzmanlıkta ve fahri asistan olarak sigortasız geçirdikleri süreleri borçlanma hakları mevcuttur.
Borçlanma talep dilekçesi ile birlikte bulundukları ildeki Sosyal Güvenlik Kurumu il Müdürlüğüne başvurmaları gereklidir.
DOKTORA EĞİTİMİ YAPANLARA ERKEN EMEKLİLİK
Kişiler Üniversite sonrası öğrenimlerini yüksek lisans ve doktora yaparak devam ettirerek bilime katkıda bulunmak ya da akademisyen olmak amacıyla iş hayatına başlamak konusunda gecikebiliyorlar. Bu nedenden ötürü yasa koyucu öğrencilerin sigortalı olmaksızın yurt içinde veya dışında normal doktora veya tıpta uzmanlık öğrenim sürelerini borçlanmalarına imkân tanımaktadır.
Doktora Borçlanmasında İzlenecek Süreç
Kişilerin geriye dönük olarak doktorada geçen sürelerini borçlanmaları için bir takım şartlar mevcuttur. Bunlar;
Sosyal Güvenlik Kurumu il Müdürlüğü’ne teslim etmeleri gerekmektedir.
SİGORTALI ÇALIŞMAKTA İKEN TUTUKLANIP VEYA GÖZALTINA ALINIP BU SUÇTAN DOLAYI SERBEST BIRAKILANLARA BU SÜRELER İÇİN ERKEN EMEKLİLİK
Sigortalı iken herhangi bir suçtan dolayı tutuklanan veyahut gözaltına alınan sigortalıların bu suçtan olmak şartıyla beraat etmeleri halinde tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri borçlanmaları mümkündür.
12 EYLÜL 1980 ASKERİ DARBE MAĞDURLARINA ERKEN EMEKLİLİK
Sıkıyönetim mahkemelerinin görev alanına giren suçlar nedeniyle yakalanan veya tutuklananlardan, 12 Eylül 1980 tarihinden itibaren haklarında kovuşturmaya yer olmadığına veya beraatlerine karar verilenlerin, gözaltında veya tutuklulukta geçen süreleri için kendilerinin ya da hak sahiplerinin bu durumlarını belgeleyerek borçlanma imkânları mevcuttur.
Talep tarihinde belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının % 32’si üzerinden hesaplanacak primleri, dava açıp tazminat alanların borcun tebliğ tarihinden itibaren altı ay içerisinde kendilerince veya hak sahiplerince, tazminat almamış olanların ise Hazinece ödenmesi suretiyle borçlandırılır.
12 Eylül 1980 askeri darbe mağdurlarına tanınan borçlanma hakkı sigortalılık süresini geriye götürmez, sadece prim günü arttıran bir borçlanmadır.
GREV VE LOKAVTA GEÇEN SÜRELERİN BORÇLANILMASI İLE ERKEN EMEKLİLİK
Sigortalı olarak çalışmakta olan bir işçinin Anayasa’dan gelen grev hakkını kullanması sırasında diğer bir anayasal hakkı olan sosyal güvenlik hakkının kullanılmaması Anayasa ilkeleri ile bağdaşmayan bir durumdur.
Bu nedenle grev ve lokavt nedeniyle sigorta primleri ödenmeyen işçilerin yasal bir grev ve lokavt olması şartıyla borçlanılabilmekte olup, sigortalı veya hak sahipleri tarafından grev ve lokavtın bitiminden itibaren 6 ay içinde bulundukları yerdeki Sigorta il Müdürlüğüne resmi dilekçe ile başvurmaları şarttır.
ERKEN EMEKLİLİKTE SON DAKİKA GELİŞMESİ
Geçtiğimiz aralık ayında ekonomik gelişmeleri değerlendiren Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, değerlendirmede gündemde sıcaklığını koruyan Emeklilik Yaşa Takılanlar konusuna da değindi. Bakan Albayrak, erken emeklilik konusunda, “Erken emeklilik düzenlemesi gündemimizde yok.” diye ifade de bulundu.
ERKEN EMEKLİLİKTE ÖZELLİK ARZ EDEN HUSUSLAR
Kaynak: www.MuhasebeTR.com